Сылын аайы өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн «Дьиэ кэргэн» куонкуруһа ыытыллар. Бу кэтэхтэн көрүү ньыматынан барар буолан, ыраах хоту улуустан кыттар табыгастаах. Ол эрээри куонкурус балаһыанньатын ирдэбилэ элбэх түбүгү-сыраны, бэлэмнэниини, үгүс бириэмэни эрэйэр.
Быйыл бу куонкуруска биһиги улууспутуттан 4 сайаапка ыытыллыбыта. Биир бастыҥ ситиһиибитинэн, Иккис Хаҥалас нэһилиэгин олохтоохторо Людмила Ивановна уонна Иван Дмитриевич Никитиннар дьиэ кэргэттэрэ «Көмүс дьиэ кэргэн» номинацияҕа, 100-тэн тахса дьиэ кэргэнтэн III-с миэстэ буоллулар.
Онон бүгүҥҥү хаһыаппытыгар, элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн Далбар Хотунун, Иккис Хаҥалас нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕун, Муниципальнай сулууспа туйгунун, нэһилиэк Сэбиэтин дьокутаатын, эрэдээксийэбит уопсастыбаннай кэрэспэдьиэнин, Людмила Ивановна Никитинаны кытта сэһэргэһиибитин бэчээттиибит.
Төрөппүт дьоло — оҕоҕо
Биһиги 1987 сыллаахха ыал буолбуппут. 5 оҕолоохпут, 13 сиэннээхпит. Кэргэммин кытта Дьокуускайга тыа хаһаайыстыбатын каадыры салайар техникумугар үөрэнэ сылдьан билсибиппит. Кини Чурапчы улууһун Сылан нэһилиэгиттэн төрүттээх. Үөрэхпитин бүтэрэн, Иван пиэрмэ биригэдьииринэн, мин зоотехнигынан үлэни саҕалаабыппыт. Кэлин тыа хаһаайыстыбата ыһыллан, аҕабыт кулуупка хачыгаардаабыта, мин олохтоох дьаһалтаҕа исписэлииһинэн, кэлин дьаһалта баһылыгын солбуйааччытынан үлэлээн биэнсийэҕэ тахсыбыппыт. Улахан кыыс Мотрена, повар идэлээх, Чурапчыга үс оҕолоох ыал буолан олорор. Иккис кыыспыт Марианна, Эбээҕэр олохсуйбута, 6 оҕолоох ыал ийэтэ, Д.С.Слепцов аатынан Эбээх орто оскуолатын социальнай педагога. Уолбут Дмитрий — сыбаарсык, Дьокуускайга олорор, үс уоллаах. Кыыспыт Екатерина, Дьокуускайга иистэнньэҥ идэтинэн үлэлиир. Кырабыт Бая, оскуолаҕа история учуутала, уол оҕолоох.
Удьуору утумнаан
Ханнык баҕарар киһи удьуорун, төрүт ууһун билэн, убаастыы, киэн тутта улаатара дьиэ кэргэҥҥэ улахан төһүү, сомоҕолуур күүс буолар. Аҕабыт хос эһэтэ, сахаларга аатырбыт иконописец Иннокентий Сивцев-Мытыйыкы. Ол да иһин буолуо, аҕабыт маһынан, тимиринэн уһанарын сөбүлүүр. Сылын ахсын саҥа дьылга, оҕолорбутун, сиэннэрбитин үөрдээри олбуорбутун араас оҥоһугунан киэргэтэбит, симиибит. Ийэм Мотрена Николаевна Слепцова, 90 сааһын туолан олорор. Кини аҕата, эһээбит Николай Афанасьевич Созонов — I Хаҥалас күүстээхтэриттэн биирдэстэрэ. Ийэбит, аҕабыт Иван Митрофанович эдэр сааһыгар суох буолан, биһигини-сэттиэммитин, туохтан да толлубат, этиллибити, былааннаммыты толорор гына ииппитэ. Ол да иһин, дьиэттэн-уоттан ураты, уопсастыбаннай олоҕу өрө тутар, көхтөөх буола уһуйуллубуппут. Мин, «Кэскил» түөлбэ салайааччытабын. ТОС тэринэн, улуустааҕы конкурустарга кыттан, ааспыт сыл бэтэрээннэргэ спортивнай формалары уонна ох ытыытыгар туһуланар тээбирини ылбыппыт. Киһи бэйэтин төрүт дьонун, олоҕун, устуоруйатын билиэхтээх диэн, нэһилиэккэ «Төрүччү» тэрээһинин оҥорбуппут. Балтыларым, Светлана нэһилиэк бэтэрээннэрин түмсүүтүн салайааччыта, Марианна социальнай үлэһит, кырдьаҕастарга, кыаммат дьоҥҥо көмө киһи. Кыра бырааппыт Иван, 2022 сыллаахха хомуур саҕаланыаҕыттан, анал байыаннай дьайыыга кытта сылдьар. Саньытаар буолан байыастарга бастакы көмөнү оҥорор. Оҕобутугар дьон махтанарын истэн олус үөрэбит, киэн туттабыт. Кинини Дьокуускайга кэргэнэ, уолаттара күүтэллэр.
Чэгиэн доруобуйа, көхтөөх олох төрдө — тыа хаһаайыстыбатыгар
Ыал буолбуппутугар ийэбит торбостоох ынаҕы бэлэхтээбитэ. Онтон ыла бу күҥҥэ диэри тыа хаһаайыстыбатын быспакка тутан кэллибит. Күн бүгүн 6 сүөһүлээхпит, мантан үһэ ыанар ынах. Сайыҥҥы өттүгэр идэһэҕэ сибиинньэ ииттээччибит. В.В.Слепцова сыаҕар үүт туттарабыт. Бөһүөлэктэн чугас, Сутуруо диэн оттуур ходуһалаахпыт. Кыра «японскай» оту түүрэр тиэхиньикэлээхпит. Тыа сирин ыала, тыа хаһаайыстыбалаах буолуохтаах диэн өйдөбүллээхпит. Чэгиэн доруобуйа төрдө үрүҥ аска, иҥэмтиэлээх эккэ сыттаҕа, иккиһинэн хамсанабыт-имсэнэбит, эрэсиими тутуһабыт.
Үгэстэри тутуһуу, итэҕэллээх буолуу
Биһиги аймаҕынан уруккуттан олохсуйбут сиэрдээхпит, үгэстээхпит. Сайынын дьиэ кэргэнинэн алааска тахсабыт. Дьылбыт өҥ, өлгөм үүнүүнү биэрдин диэн, сиэр-туом тутуһабыт, оттоон-отонноон бүттэхпитинэ махтанабыт, айылҕабытыгар өрүү сүгүрүйэ сылдьабыт. Эргэ саҥа дьылы бииргэ төрөөбүттэр бары түмсэн бырааһынньыктыыбыт. Олох өйдөһүүттэн, убаастабылтан турар. Киһи бу хаачыстыбаларынан тапталы, олох дьолун булар.
Иккис Хаҥалас нэһилиэгин биир сис ыала, халыҥ аймах бас-көс дьиэ кэргэнэ Никитиннар, Дойдуга Дьиэ кэргэн, өрөспүүбүлүкэҕэ Оҕо саас сылларыгар үрдүк куонкуруска ситиһиилээхтик кыттыбыттара, үйэлээх бэлиэ, өйдөбүл буолла диэн ис сүрэхпиттэн үөрэбин, эҕэрдэлиибин! Маннык дьонноох буолан, тыа сирэ — үүнэр-сайдар, кэскиллэнэр.
Ааптар: Саргылана Кокорина