Дойдуга Дьиэ кэргэн, өрөспүүбүлүкэҕэ Оҕо саас сылын чэрчитинэн тахсар балаһабыт салҕанар. Бүгүҥҥү ыалдьыппыт элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн күн-күбэй ийэтэ Ирина Леонидовна Третьякова буолар.
— Ирина Леонидовна, ааҕааччыларбытыгар бэйэҕитин билиһиннэриэххэ: хантан төрүттээххитий, хаһан ыал буолбуккутуй?
— Кэргэним Данил Афанасьевич Сыбаатай нэһилиэгиттэн төрүттээх, РЭС электрическэй учаастак старшай маастара, мин Хатыҥнаахтан төрүттээхпин, «Колокольчик» уһуйааҥҥа мэтэдииһинэн үлэлиибин. 3 уол оҕолоохпут уонна кырачаан, сүрэхпит чопчута кыыстаахпыт.
Быйыл ыал буолбуппут 15 сыла буолла, ол кэми санаан аастахха, 2008 с. Дьиэ кэргэн сыла этэ, үүммүт 2009 с. эдэр ыччат сылынан биллэһиллибитэ, саҥа сылы көрсүү тэрээһинэ тохсунньу 14 күнүгэр кулуупка үрдүк таһымнаахтык ааспыта, ол күн биһиги холбоспуппут.
— Дьиэ кэргэнинэн туох үтүө үгэстээххитий? Тугунан сөбүлээн дьарыктанаҕытый?
— Дьиэ кэргэн үгэһинэн диэн мустан киинэ көрөбүт, төрөөбүт күннэри бэлиэтиибит, уолаттар саас хаар ыраастааһыныгар сылдьаллар, сайын дьоммутугар от үлэтигэр көмөлөһөбүт. Уолаттарбытын үлэни кыайар, хорсун санаалаах буолалларыгар кыһаллабыт.
Улахан уол 8-с кылааска гимназияҕа үөрэнэр, аныгы олох ситиминэн дьарыга компьютернай оонньуу, ону тэҥэ IT технологияны баһылыыр баҕаттан Өрөспүүбүлүкэтээҕи IT Drivee куруһуогар дьарыктанар. Иккис уол Максим 6-с кылаас, ойуулуурун сөбүлүүр буолан, оскуолаҕа мастан оҥоһук куруһуогар дьарыктанар, кыра уол 2-с кылааска үөрэнэр, тустуу сиэксийэтигэр сылдьар. Мааны, кыракый кыыспыт «Саһарҕа» уһуйаан иитиллээччитэ.
Мин иллэҥ кэммэр кыралаан дьиэ киэргэллэрин оҥорорбун сөбүлүүбүн, таҥаска панно ойуулуубун, быанан корзиналары тигэбин. Аҕабыт балыктыырын, ордук сыаҥааҥҥа сылдьарын сөбүлүүр. Көмпүүтэри таҥааһынынан дьарыктанар, алдьаммыт электроприбордары оҥорор.
— Оҕону иитиигэ, үөрэтиигэ бэйэҕит туох тус көрүүлээххитий?
— Оҕолорбутун кыра эрдэхтэриттэн сахалыы алтыһалларын туһугар иитэбит, төрөөбүт тылларынан кэпсэттиннэр, санааларын этэр буоллуннар диэн. Билигин бары сахалыы да, нууччалыы да холкутук кэпсэтэллэр.
Саха буоларбыт быһыытынан, оҕолорбутун көрсүө майгыга үөрэтэбит, дьоҥҥо үтүө сыһыаны олохтооһун, оҕолору кытта күннээҕи үлэни, дьиэ иһигэр буолары бииргэ сүбэлэһэн оҥостобут, оҕолорбут этэллэрин истэбит, сэҥээрэбит. Тус туһунан дьиэ ис-тас үлэтигэр бэйэлэрэ баһылыыр үлэлээхтэр, кыыс, уол үлэтэ диэн араарбакка барытын ылсалларыгар үөрэтэ сатыыбыт. Уолаттар буолан бэйэ икки ардыгар өйдөспөт буолуу, охсуһан ылыы баар суол, онтон кэминэн уоскуйан өйдөһөллөр.
Хас биирдии төрөппүт, оҕото үчүгэй киһи буолан, үүнэн-сайдан тахсарыгар дьулуһар буоллаҕа. «Оҕо – киһи дьоло, эрэлэ» диэн өс хоһооҥҥо этиллэр, оҕо инники олоҕор сырдык суолу арыйар биһиги, төрөппүттэр, сүрүн сыалбыт буолар. Ханнык баҕарар оҕо чугас дьонуттан, төрөппүттэриттэн холобур ылан иитиллэн, үөрэтиллэн улаатар. Оҕону таптыахха, кэмигэр хайгыахха наада, кини «миигин таптыыллар» диэн билэр буоллаҕына кута-сүрэ бөҕөргүүр, бэйэтин эрэллээхтик сананар буолар.
— Судаарыстыбаттан билигин элбэх оҕолоох дьиэ кэргэҥҥэ өйөбүл элбии турара олус кэрэхсэбиллээх, эһиги ханнык көмөнөн туһанаҕытый?
— Бу сыл оҕолорбут маҥнайгытын оскуолаҕа босхо аһыыр чиэскэ тигистилэр. Билиҥҥи үйэҕэ судаарыстыба элбэх оҕолоох ыалга араас көмөнү оҥороро олус хайҕабыллаах, ол курдук ийэ хапытаалынан чааһынай дьиэ ылыммыппыт, билигин 17 саастарыгар диэри оҕолоох дьоҥҥо биэрэр ыйдааҕы босуобуйаҕа хапсаммыт күүс-көмө, эбилик буолар.
Ааптар: Оксана Слепцова