А.Н.Явловскай аатынан Сылгы – Ыытардааҕы орто оскуолаҕа, олунньу 2-3 күннэригэр XIX, көҥүл тусууга СССР успуордун маастара, СӨ хапсаҕайдаан тустууга бочуоттаах маастара Захар Николаевич Чукров кэриэhигэр үгэскэ кубулуйбут, улуустааҕы тустуу күрэҕэ буолан ааста.
Күрэххэ улуус күүстээх бөҕөстөрө (уопсайа 98 оҕо), 8 хамаанданан, Ойуһардаах – (тириэньэр Шкулев П. Е.), Орто Халыма – (тр. Ефимов С.Г.) Эбээх – (тр. Колесов Ф.Ф.), Арҕахтаах – (тр. Лаптев Т. В.), Өлөөкө Күөлэ – (тр.Д.М. Третьяков), Сыбаатай- (тр. Слепцов А.Н.), Налимскай- (тр. Слепцов Е.А.) уонна олохтоох Сылгы Ыытар (тр. Лаптев П.Е.) хамаандалара көбүөргэ дьоһуннаахтык таҕыстылар.
Күрэх кылаабынай судьуйатынан Орто Халыма улууhун Бочуоттаах олохтооҕо, Норуоттар икки ардыларынааҕы «Азия оҕолоро» фонда стипендията, Арассыйа уопсай үөрэхтээhинин туйгуна, успуорт уонна физическэй_үлэ туйгуна Петр Егорович Шкулев үлэлээтэ. Күрэх хаамыытын Семен Гаврильевич Ефимов бэрт сэргэхтик саҥаран – иҥэрэн, көрөөччүлэргэ сырдатта, иһитиннэрдэ.
Бу күрэххэ барыта балаhыанньа быhыытынан 11 ыйааhыҥҥа күөн көрсөн, күрэс былдьаhан, илин-кэлин түhүстүлэр. Дьэ, ким чахчы кыахтааҕын, кыайыы туhугар бэриниилээҕин туоhулуур кэм-кэрдии, бу күннэргэ биллиэхтээҕиттэн эдэр тустууктар сүрэхтэрэ битийэ тэппитэ, мэлдьэҕэ суох.
Ол эрэн: успуорт сокуонунан, этэргэ диэри «Ким кыахтаах, ол кыайар!» о.э.чахчы кыахтаах, кыайыы туhугар бэриниилээх, бэлэмнээх кыайыы өрөгөйүн билэр.
Онон түмүккэ:
- 18 кг диэри: 1 м. – Колесов Юрсен (Өлөөкө Күөл) 2 м. –Слепцов Айтал (Сылгы Ыытар) 3 м. – Колесов Владиан (Эбээх)
- 20 кг: 1 м. – Созонов Арсений (Сыбаатай) 2 м. – Бандеров Мичил (Сылгы Ыытар) 3 м. – Стручков Дамир (Аргахтах)
- 23 кг: 1 м. – Садовников Тимур ( Орто Халыма) 2 м. – Иванов Ваня (Өлөөкө Күөл) 3 м. – Третьяков Ваня (Налимск)
- 26 кг: 1 м. – Сыроватский Игнатий (Сылгы Ыытар) 2 м. – Третьяков Максим (Орто Халыма) 3 м. – Третьяков Арсен (Сыбаатай)
- 28 кг: 1 м. – Бекренев Ваня (Сылгы Ыытар) 2 м. – Калашников Чингиз (Орто Халыма) 3 м. – Винокуров Богдан (Өлөөкө Күөлэ)
- 33 кг: 1 м. – Слепцов Ким ( Эбээх) 2 м. – Белоногов Виталий (Орто Халыма) 3 м.- Оконешников Ганя (Ойуһардаах)
- 39кг: 1 м. – Лаптев Сергей (Ойуһардаах) 2 м. – Слепцов Артем (Орто Халыма) 3 м. – Слепцов Слава (Сыбаатай)
- 44 кг: 1 м. –Бережнов Сахамин (Эбээх) 2 м. – Бекренев Ганя (Сылгы-Ыытар) 3 м. –Пономарев Арсен (Өлөөкө-Күөл)
- 46 кг: 1 м. – Винокуров Коля (Орто Халыма) 2 м. –Гоголев Гриша (Сыбаатай) 3 м. – Лаптев Давид (Сылгы Ыытар)
- 54 кг: 1 м. – Винокуров Стас (Сыбаатай) 2 м. – Кокорин Андриан (Сылгы Ыытар) 3 м. – Третьяков Юра (Өлөөкө Күөлэ)
- 54 кг үөhэ: 1 м. – Гоголев Тимур (Сыбаатай) 2 м. – Слепцов Айхал (Эбээх) 3 м. – Кокорин Тимур (Орто Халыма)
Хамаанданан түмүккэ: дьүүллүүр сүбэ быһаарыытынан, икки хамаанда тэбис тэҥ очукуо ылан Орто Халыма ( тр. С. Г. Ефимов) уонна Сылгы Ыытар (тр. П. Е. Лаптев.) хамаандаларыгар үөрүүлээх быhыыга – майгыга вымпел уонна кубок туттарылынна, иккискэ Өлөөкө Күөлэ хамаандата ( тр.Д.М. Третьяков), үсүһү А. Н. Слепцов тириэньэрдээх Сыбаатай эрэттэрэ эрэллээхтик ыллылар.
Дьэ, бу кэннэ халбас харата хапсаҕайга, үс ыйааһыҥҥа, 33 киилэҕэ диэри (5000 т.солк) — Ким Слепцов (6кл. Эбээх), 46 киилэҕэ диэри (10 000 т.) – Сахамин Бережнов (8 кл. Эбээх), 46 киилэттэн үөһэ (10 000 т.)- Тимур Гоголев (11 кыл., Сыбаатай). Чукровтар туруорбут бириистэригэр, уолан уолаттарбыт эр — биир киирсэн, эрийсэн кырдьык да, сылайбат сындааhын сыраттан баар буоларын көрөөччүгэ илэ көрдөрдүлэр. Саала иһэ ыһыынан- хаһыынан өрө хабыллан олордо. Дьүүллүүр бөлөх быhаарыытынан — «Бастыҥ техникатын иһин» Тимур Кокорин (Орто-Халыма), «Турнир бастыҥ бөҕөһө» — Сахамин Бережнов (Эбээх) анал номинацияларга тиксэн Чукровтар бириистэринэн, уу харчынан наҕараадаланнылар.
Быйылгы күрэххэ биһиги биир дойдулаахпыт анал байыаннай дьайыы кыттыылааҕа «Эр санаа» уордьанынан наҕараадаламмыт Владислав Георгиевич Третьяков кэриэһигэр ийэтэ Виктория Егоровна Третьякова аймахтарынаан икки бирииһи туруордулар. Ол курдук «Турнир саамай кыра кыттааччытыгар» 6 саастаах Сылгы-Ыытар оскуолатын 1 кылаас үөрэнээччитигэр Данислав Лаптевка уонна «Кыайыыга дьулуурун иһин» Өлөөкө-Күөл 7 кылааһын үөрэнээччитигэр Третьяков Юраҕа анал статуэткалары уонна сыаналаах бириистэри дьүүллүүр сүбэ быһаарыытынан туттулар.
Санатар буоллахха биһиги биир дойдулаахпыт Владиславпыт оскуолаҕа сылдьан тустуунан олус сөбүлээн дьарыктанан бэрт элбэх ситиһиилэрдээҕэ. Эмиэ анал байыаннай дьайыыга сылдьан олохтон туораабыт буойун оҕолоругар Арлен, Дамир Стручковтарга (Арҕахтаах) Аҕа дойдуну көмүскээччилэр сылларынан олохтоох оскуола кэлэктиибин аатыттан анал номинацияны кытта харчынан сэмэй бэлэх туттарылынна. Маны таhынан, сыл асхын, оҕолору успуорка көҕүлүүр сыаллаах, кыттааччыларга барыларыгар анаан лотерея ыытылынна. Бу лотереяҕа 5000 тыhынчаны оскуола дьаһалтата туруорбута.
Турнир бары кыттааччылара ааттаах анал барабан эргийэн тохтоотун кытта, илиитигэр бааттаах Арҕахтаах бөҕөһө Саша Колесов түбэhэн, үөрүүтэ икки бүк үрдээттэ. Эбээхтээҕи оҕо уһуйаанын иитиллээччитэ 5 саастаах сэргэх тустуук Владиан Колесовка Сылгы- Ыытартан анал байыаннай дьайыы кыттыылааҕа Денис Евгеньевич Нехоруков, Мария Алексеевна Бандерова дьиэ кэргэттэрэ анаабыт бириистэрин тутта.
Түгэнинэн туhанан Чукровтар дьиэ кэргэттэригэр, бары тэрилтэлэргэ, чааhынай урбаанньыттарга, биирдиилээн успуонсардарга үүнэр көлүөнэ кэнчээри ыччат эт-хаан өттүнэн сайдарын туhугар бэйэҕит кылааккытын киллэрбиккитигэр А.Н.Явловскай аатынан орто оскуола кэлэктиибин аатыттан сүhүөхтээх бэйэбит сүгүрүйэн туран барҕа махталбытын тиэрдэбит.
Ааптар: А.Н. Явловскай аатынан Сылгы-Ыытардааҕы орто оскуола тэрийэр бөлөҕүн аатыттан Е.П.Лаптева